شرافت رجب
این ماه، ماه بسیار شریفی است به این جهت که:
1- از ماههای حرام میباشد.
2- از اوقات دعا میباشد و حتی در زمان جاهلیت به این مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر این ماه بوده تا در آن دعا کنند.
3- این ماه، ماه امیرالمومنین علیهالسلام میباشد؛ همانطور که در بعضی از روایات آمده است چنانچه شعبان، ماه رسول خدا صلیاللهعلیهوالهوسلم و رمضان ماه خدای متعال میباشد.
4- شب اول آن یکی از چهار شبی است که تأکید به زنده نگهداشتن آن به عبادت شده است.
5- درباره روز نیمه آن آمده است که محبوبترین روزها نزد خداوند بوده و زمان انجام عمل «استفتاح» است که بطور مفصل خواهد آمد.
6- روز بیستوهفتم این ماه، مبعث پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوالهوسلم میباشد. روزی که زمان ظهور رحمت خداوند است. چیزی که از اول خلقت تا کنون مانند آن دیده نشده است.
ندای ملک داعی و جواب آن
یکی از مراقبتهای مهم در این ماه به یاد داشتن حدیث «ملک داعی» میباشد که از پیامبر صلیاللهعلیهوالهوسلم روایت شده است. پیامبر اکرم صلیاللهعلیوالهوسلم فرمود: خدای متعال در آسمان هفتم فرشتهای را قرار داده است که «داعی» گفته میشود هنگامی که ماه رجب آمد، این فرشته در هر شب این ماه تا صبح میگوید: خوشا بحال تسبیح کنندگان خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا. خدای متعال میفرماید: همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند. فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهان بخشایش هستم. ماه، ماه من، بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است. هر کسی در این ماه من را بخواند او را اجابت میکنم و هر کس از من بخواهد به او میدهم و هر کس از من هدایت بخواهد او را هدایت میکنم. این ماه را رشتهای بین خود و بندگانم قرار دادم که هر کس آن را بگیرد به من میرسد...
...از دیگر مراقبتها در این ماه این است که سالک معنی ماه حرام را بداند تا مواظب تمام کارها و حالتها و حتی اموری که وارد قلبش میشود باشد. و بداند که سه ماه رجب، شعبان و رمضان ماه عبادت است بنابراین سزاوار است طالبان علم در آن ماهها عبادت را مقدم بر تحصیل علم نمایند؛ گرچه تحصیل علم نیز از برترین عبادتهاست...
شب اول ماه
شب اول این ماه یکی از چهار شبی است که شب زندهداری در آن تاکید شده است و یکی از مراقبتها این است که در هنگام دیدن ماه در شب اول دعایی که روایت شده است را بخواند....
عمل لیلة الرغایب
چنانچه شب اول ماه مصادف با شب جمعه بود سزاوار است عمل لیلةالرغایب را نیز انجام دهد از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوالهوسلم روایت شده است که فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید. زیرا شبی است که فرشتگان آن را لیلةالرغایب مینامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشتهای در آسمانها و زمین نمیماند مگر این که در کعبه و اطراف آن جمع میشوند. آنگاه خداوند بطور غیر منتظرهای بر آنان وارد شده و میفرماید: ای فرشتگانم! هر چه می خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان عرض میکنند: حاجت ما این است که از روزهداران رجب درگذری. خداوند میفرماید: این کار را انجام دادم. بهتر است کسی که این حدیث را میشنود، در این شب، زیاد بر فرشتگان صلوات فرستاده تا تکلیفی را که آیه تحیت به عهده ما گذاشته باندازه توانایی انجام داده باشد...
روز اول ماه
از کارهای مهم در این روز، روزه، نماز سلمان و دعا در اول آن با دعایی که در اقبال سید قدسسره روایت شده، میباشد...
روز پانزدهم و قسمت دوم نماز سلمان رحمةالله
از کارهای بسیار مهم در این روز خواندن ده رکعت از نماز سلمان محمدی صلیللهعلیهوالهوسلم است...
...این روز از روزهای مخصوص و شریف است: سرور ما در اقبال با استناد به «ابن ابی عیاش» روایت کرده است که گفت: حضرت آدم علیهاسلام عرضه داشت خدای من! چه روزها و اوقاتی را بیشتر دوست داری؟ خداوند متعال به او وحی کرد: ای آدم! محبوبترین اوقات پیش من روز نیمه رجب است. ای آدم! در این روز با فرمانبرداری و میهمانی کردن، روزه، دعا، استغفار و گفتن «لا ا له الا الله» به من نزدیکی بجوی. ای آدم! مشیت من بر این تعلق گرفته است که یکی از فرزندان تو را -که مهربان، کریم، دانا، بردبار و بزرگ بوده و از بداخلاقی، خشونت و تندخویی بدور است -به پیامبری برانگیخته و روز نیمه رجب را به او و امتش اختصاص دهم. در این روز چیزی از من نمیخواهند مگر این که به آنها عطا میکنم و از من بخشش گناهان نمیخواهند مگر این که گناهان آنان را میبخشم. روزی از من نمیخواهند مگر این که آنها را روزی میدهم. از من نمیخواهند جلو لغزششان را بگیرم مگر این که این کار را انجام میدهم. از من بخشش نمیخواهند مگر این که آنها را میبخشم. ای آدم کسی که روز نیمه رجب را روزه گرفته و ذاکر خاشع بوده و از مال خود صدقه دهد، پاداشی جز بهشت نزد من ندارد. ای آدم به فرزندانت بگو خود را در رجب حفظ کنند زیرا گناه در آن بزرگتر است...
شب بیست و هفتم
در کتاب اقبال از «محمد بن علی الطرازی» در کتابش از امام جواد علیهاسلام روایت نموده است که فرمود: در رجب شبی است که برای مردم بهتر است از هر چه که خورشید بر آن تابیده است و آن، شب بیست و هفتم است که پیامبر در صبح آن به پیامبری بر انگیخته شد. اگر کسی از شعیان ما در این شب عامل باشد مانند پاداش عمل شصت سال برای او خواهد بود...
روز بیست و هفتم
از کارهای مهم در این روز، روزه، غسل، زیارت پیامبر صلیاللهعلیهوالهوسلم و زیارت امیرالمومنین با زیارت مخصوص و ارزندهای که برای این روز وارد شده است میباشد و همینطور نمازی که در کتاب اقبال روایت شده که قبل از ظهر خوانده می شود...
روز آخر رجب و قسمت سوم نماز سلمان
مرحله مهم دیگری که در این ماه برای سالک وجود دارد روز آخر این ماه است. از مهمترین اعمال این روز خواندن قسمت سوم نمار سلمان میباشد...
...در این روز باید در عرضه اعمال و عرض ناتوانی و کوتاهی خود تلاش نموده و همراه با اعتراف صادقانه و حیایی خالص و با وارد شدن از در فضل بزرگ او برای تمام حالات و اعمال خود چارهجویی نموده و آنان را اصلاح نماید. و با دوستان رو سفید خداوند به او متوسل شود...
کتاب المراقبات نوشته عالم عامل و عارف کامل مرحوم آیتالله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی(ره)