http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=59021&KEYWORD=%20مجتهدی

 آیت ا... مجتهدی تهرانی:

حضرت رسول اکرم(صلی‏الله‏علیه‏وآله) فرموده‏اند: ما زالَ جِبرَئیلُ یُوصینی بِقیامِ اللّیلِ حَتّی ‏ظَنَنتُ أنَّ خِیارَ أُمَّتی لَن یَنامُوا(4)جبرئیل پیوسته مرا سفارش به نماز شب می‏کرد تا ‏این‏که گمان کردم خوبان و برگزیدگان امت من هرگز نمی‏خوابند.‏

گویند عاشق و معشوقی با هم قرار گذاشتند، معشوق سر قرار آمد ولی دید عاشق ‏خواب است، چند گردو در جیب او ریخت و رفت. عاشق بعدها معشوق را دید و پرسید ‏چرا سر قرار نیامدی؟ معشوق گفت: تو که می‏خوابی به درد عاشقی نمی‏خوری، تو باید ‏بروی گردو بازی کنی.‏

خداوند متعال به موسی (علیه‏السلام) می‏فرماید: ای پسر عمران دروغ می‏گوید کسی ‏که گمان می‏کند مرا دوست دارد ولی هنگام شب، تا صبح می‏خوابد.(5) سپس فرمود: آیا ‏دوست خواستار خلوت کردن با دوست خود نیست؟ ای پسر عمران، من از دوستان خود ‏با خبرم. چون شب بر آنان وارد شود، دیده دل‏هایشان به سوی من نگران است، و عقاب ‏و کیفر من پیش چشمشان نمودار است و با من از راه مشاهده و حضور سخن می‏گویند. ‏ای پسر عمران، از دل خود خشوع، از بدن خود فروتنی، و از چشم خود اشک، در ‏تاریکی‏های شب، برای من بفرست، که در این حالات مرا به خود نزدیک خواهی یافت.‏

گویند شبی که امام خمینی (ره) از تبعید، بعد از چند سال دوری از وطن، با هواپیما به ‏تهران بر می‏گشتند در طبقه دوم هواپیما نماز شب خواندند و مثل همیشه در نماز گریه ‏کردند و سپس نماز صبح را هم خواندند، آن‏گاه سر را روی صندلی هواپیما گذاشتند و ‏خوابیدند. امام صادق (علیه‏السلام) فرموده‏اند: لَیس مِن شیعَتِنا مَن لَم یُصَلِّ صَلاةَ اللَّیل؛(6) ‏کسی که نماز شب نمی‏خواند از شیعیان ما نیست.‏

آقای اشراقی (ره) که بعد از نمازِ آیت‏الله‏العظمی بروجردی منبر می‏رفتند، روزی فرمودند: ‏پدرم، مرحوم ارباب، شبی در ماه مبارک رمضان در نجف اشرف به حرم حضرت امیر ‏‏(علیه‏السلام) می‏روند و می‏بینند اشخاصی نماز شب را خوانده، در قنوت نماز وتر ‏مشغول دعای ابوحمزه ثمالی (ره) (از حفظ) هستند، وقتی آن‏ها را شمرده بودند هفتاد ‏نفر بوده‏اند.‏

استاد ما حاج‏شیخ‏علی‏اکبر برهان(ره) فرمودند یکی از اولیا خدا که هر شب دعای کمیل ‏می‏خواند، گفته بود این حسرت بر دلم ماند که یک شب دعای کمیل را تا آخر بخوانم ‏‏(آن‏چنان حالی داشته که نمی‏توانسته دعا را ادامه دهد)؛ حال دوستان خدا چنین است. ‏اگر شما هم می‏خواهید با خدا دوست شوید، نماز شب بخوانید. حضرت رسول ‏اکرم(صلی‏الله‏علیه‏وآله) فرموده‏اند: خداوند متعال حضرت ابراهیم (علیه‏السلام) را به ‏دوستی نگرفت مگر به خاطر اطعام و نماز خواندن او در شب، در حالی که مردم خواب ‏بودند.(7) اگر خواب بودی و خروسی صدا کرد و بیدار شدی به خروس فحش مده، می‏دانی ‏چه می‏گوید؟ می‏گوید: «أذکُرُواللّه یا غافِلُون»؛ ای غافل‏ها بلند شوید و به یاد خدا باشید.‏

دانی که چه گویدت خروس سحری ‏               یعنی که شبی گذشت و تو بی‏خبری

‏

حاج‏شیخ‏عباس قمی (ره) در حاشیه کتاب مفاتیح الجنان، روایتی از امام صادق ‏‏(علیه‏السلام) نقل کرده‏اند که حضرت فرمودند: نیست بنده‏ای مگر این‏که بیدار می‏شود در ‏هر شب یک یا دو یا چند مرتبه پس اگر برخاست که برخاست، وگرنه شیطان، پاهای خود ‏را می‏گشاید، پس بول می‏کند در گوش او. آیا کسی را که برای نماز شب، برنخاسته ‏است نمی‏بیند که صبح که بر می‏خیزد گران و سنگین و کسل است؟

پس اگر نماز شب قضا شود شیطان در صورت او بول می‏کند، حالا دیگر نمی‏گویم اگر نماز ‏صبحش قضا شود شیطان چه می‏کند.‏

مگر چه‏قدر می‏خواهی بخوابی؟ استاد ما حضرت آیت‏الله‏حاج‏شیخ‏علی‏اکبر برهان (ره) ‏می‏فرمودند: آن‏قدر در قبر بخوابیم که استخوان‏هایمان بپوسد[یعنی فرصت برای خوابیدن ‏زیاد است]. یک شب هم بلند شو ببین چه خبر است. حضرت رسول اکرم ‏‏(صلی‏الله‏علیه‏وآله) می‏فرمایند: وقتی بنده‏ای از خواب شیرینش و از رختخوابش برخیزد در ‏حالی که خواب آلود است، برای این‏که به سبب نماز شبش می‏خواهد که خداوند را ‏راضی کند، خداوند متعال به سبب آن بنده بر ملائکه مباهات می‏کند و می‏گوید: این بنده ‏مرا می‏بینید که از جایش بلند شده و خواب شیرینش را ترک کرده تا کاری را انجام دهد ‏که بر او واجب نکرده‏ام؟ شاهد باشید که من او را آمرزیدم.(8)‏

بعضی بودند مثل اویس قرنی (ره) که شب‏ها نمی‏خوابیدند، اویس یک شب می‏گفت هذه ‏لَیلَةُ القِیام؛ امشب شب ایستادن است، و تا صبح روی پا می‏ایستاد. یک شب می‏گفت ‏هذه لَیلَةُ الرُّکُوعِ؛ امشب شب رکوع است، و تا صبح در رکوع بود. یک شب می‏گفت هذه ‏لَیلَةُ السُّجُودِ و تا صبح در سجده بود.‏

از فرزندان شیخ‏عباس قمی (ره) نقل شده که می‏گفتند ما شب‏ها از صدای گریه پدرمان ‏از خواب می‏پریدیم. آیت‏الله شیخ‏علی‏اکبر نهاوندی (ره) با این‏که سنشان زیاد بود، با آن ‏حال، دو ساعت مانده به اذان صبح در حرم امام رضا(علیه‏السلام) مشغول نماز شب و ‏مناجات بودند. بعضی بزرگان چهار رکعت از نافله شب را به صورت نماز حضرت جعفر طیار ‏‏(ره) می‏خواندند و بعضی از اولیأ خدا یک‏سال شب‏ها را به عبادت مشغول بودند تا این‏که ‏شب قدر را درک کنند. هر شب، شب قدر است اگر قدر بدانی.‏

از خدا بخواهید به شما لذت مناجات بدهد. شبی نماز شب شهید ثانی قضا شد، ایشان ‏از خواب بیدار شدند و گریه کردند و ناراحت شدند و گفتند: خدایا مگر من چه کرده بودم ‏که از این توفیق باز ماندم؟ اما این‏که چرا برای نماز شب خواب می‏مانیم؛ یکی از علل آن ‏گناه است. امام باقر (علیه‏السلام) فرمودند: شخصی نزد حضرت علی (علیه‏السلام) آمد ‏و عرض کرد که من از نماز شب محروم شده‏ام، حضرت به او فرمودند: گناهانت تو را اسیر ‏کرده است.(9‏)

استاد ما حاج شیخ‏علی‏اکبر برهان (ره) فرمودند: یک کارگر، صبح تا ظهر کار می‏کند، ظهر ‏چند دقیقه سرش را می‏گذارد زمین، خستگی او رفع می‏شود، دوباره تا شب کار می‏کند. ‏ما ساعت‏ها می‏خوابیم ولی باز حوصله و توانِ برخاستن نداریم، علتش این است که ‏گناه، ما را خسته کرده است و نمی‏توانیم برای نماز شب بلند شویم: امام ‏صادق(علیه‏السلام) فرموده‏اند: آدمی گاهی یک دروغ می‏گوید، پس به سبب آن از نماز ‏شب محروم می‏شود، وقتی از نماز شب محروم شد از روزی هم محروم می‏شود.(10) ‏گاهی هم خداوند متعال برای این‏که انسان تکبر نکند و مغرور نگردد، نمی‏گذارد بیدار شود ‏ولی این مسأله، از یکی دو شب بیشتر نیست.(11)‏

استاد ما حاج‏شیخ‏علی‏اکبر برهان (ره) فرمودند: شبی به مهمانی رفتم، شام خوردیم، ‏بعد تشک انداختند که بخوابیم. رفتم در رختخواب، دیدم به حدی تشک نرم است که در ‏تشک گم می‏شوم بلند شدم گفتم بابا! من می‏خواهم سحر بلند شوم، این تشک را جمع ‏کنید. بله اگر غذای چرب بخورید، یا جای گرمی بخوابید، این هم نمی‏گذارد بلند شوید، ‏خواب زیاد هم خواب می‏آورد. شب، غذا کم و سبک بخورید تا سحر حال داشته باشید. ‏نافله صبح را هم سعی کنید که ترک نکنید و اگر می‏توانید همه نوافل را بخوانید.‏

اهل سنت مقید به نافله هستند، مبادا ما از آن‏ها عقب باشیم. آیت‏الله‏العظمی سیداحمد ‏خوانساری (ره) تا آخر عمر نوافل را ایستاده به جای می‏آوردند. پیرمردی در حرم امام ‏رضا(علیه‏السلام) بود که حدود 100 سال عمر داشت ولی نسبت به نوافلش مقید بود و ‏ایستاده هم می‏خواند. در ارشادالقلوب آمده است که حضرت رسول اکرم ‏‏(صلی‏الله‏علیه‏وآله) فرمودند: خداوند متعال می‏فرماید پیوسته بنده من به سبب نوافل به ‏من نزدیک می‏شود در حالی‏که خالص برای من است تا این‏که او را دوست می‏دارم، پس ‏هنگامی که او را دوست داشتم گوش او می‏شوم که با آن می‏شنود و چشم او می‏شوم ‏که با آن می‏بیند و دست او می‏شوم که با آن انتقام می‏گیرد و اگر از من حاجتی بخواهد ‏به او می‏دهم و اگر از چیزی به من پناه آورد، او را پناه می‏دهم.‏

‏4ـ بحار، ج 76، ص 333 و ج 87، ص 139.‏

‏5ـ امالی شیخ صدوق، ص 292 و بحارالانوار، ج 13، ص 329.‏

‏6ـ بحارالانوار، ج 87، ص 162.‏

‏7ـ بحار الانوار، ج 74، ص 383 و ج 87، ص 144.‏

‏8ـ بحارالانوار، ج 87، ص 156.‏

‏9ـ بحارالانوار، ج 83، ص 127 و ج 87، ص 146.‏

‏10ـ بحارالانوار، ج 87، ص 146.‏

‏11ـ فَاضرِبْه بِالنُّعاسِ اللیلة و اللَّیلَتَیْن؛ اصول کافی، ج 3، ص 100.

از سایت تبیان