روحانی یعنی کسی که روحش را چنان پرورش داه که جسم و علائق نفسانی را از مادیات و زینت و زیور آلات دنیا باز داشته و به مرحله یهذیب نفسانی رسیده .
نه اینکه فقط به فکر جسم و زینت آلات ظاهری بدن باشد ،چنین شخصی جسمانی است نه روحانی لذا نمی تواند در افراد اثر روحانی و معنوی بگذارد .
این را یقین بدان که امام زمان «عج الله تعالی فرجه الشریف» از این زندگی ها و قیافه ها راضی نیست . اینها کسانی هستند که با وضع بسیار مرفه و زندگی تجملاتی و با قیافه آنچنانی خودشان ، مردم را از دین دور می کنند .زیرا رفتار و گفتار آنها با اصول و اخلاق و عرفیات اسلام منطبق نیست .
یک عالم ربّانی داریم و یک آخوند گر .
آخوندگر یا روحانی نما کسی است که دنبال پول است ، فقط به فکر این است که پول کجا است ، ریاست کجا است ، نه اهل تدریس است نه اهل منبر و موعظه و نه اهل تالیف و تصنیف و نه اهل تبلیغ و ارشاد ، بلکه اگر اراده کند که مثلاً کاری انجام دهد ، فقط امام جماعت می شود و حتی بعد از اتمام نماز یک مساله شرعی و یا حدیث هم نمی گوید .
این گونه افراد کارگر هستند نه روحانی و باید در روز کارگر مانند بقیه کارگرها در راهپیمائی روز کارگر شرکت کنند .
اسلام اینها را نمی خواهد ، اسلام عالم و آخوند ربّانی می خواهد . کسی را می خواهد که با اعمال خودش به دین خدا و اسلام و اهل بیت پیامبر «صلی الله علیه و آله» خدمت کند و اگر در کنار این خدمات ، توانست زندگی روزمره خود را هم تامین کند ؛ البته مانعی ندارد ، نه اینکه در این لباس بیاید به خاطر بعضی امور از قبیل کسب درآمد و کسب شهرت و پست و مقام و غیره .
حضرت آیت الله مجتهدی (رحمه الله علیه) فرمودند: الان بعضی از این پیشنمازها ، نماز را می خوانند و می روند ، من به اینها اقتدا نمی کنم .
از متفکر عالیقدر حضرت آیت الله شهید مطهری (رحمه الله علیه) پرسیدم آیا وسواس است ، که من به این پیشنمازها اقتدا نمی کنم ، ایشان فرمودند : خیر
از امام خمینی (رحمه الله علیه) پرسیدم آیا به این پیشنمازها اقتدا بکنیم ؟ ایشان فرمودند: نصیحتشان کنید حرف بزنند ، موعظه کنند و حدیث بگویند . اگر کسی فقط بیاید نماز بخواند و برود و آخر کار هم پولی بگیرد این پول حرام است ، این مساله در کتاب شرایع الاسلام است .
من (مجتهدی) با این سن زیاد و بر اثر کسالت اعصاب و بیماری که بر اثر کهولت سن دارم ، هیچ روزی درس و منبر را تعطیل نکرده و نمی کنم . لذا من برای این گونه افراد و شما طلبه ها روز قیامت حجت هستم .
از خدا بخواهید عالم ربّانی شوید ، اگر می خواهی عالم ربّانی شوی اوّل باید خودت را بسازی .
اگر خودت را ساختی و به علمت عمل کردی می توانی در دیگران اثر بگذاری و دیگران را هم بسازی ،
اگر به آنچه می دانی و می گوئی عمل نکنی ،
علاوه بر اینکه حرفت اثری ندارد ، عقوبتهای دیگری هم داری .
برخوردار فرید،شاکر ، آداب الطلاب ،ج1 ، ص183-171
سلسله مباحث حوزوی توسط آیت الله مجتهدی تهرانی