طریق معرفت
دستور العملی از سالک ربانی حاج میرزا آقا ملکی تبریزی به جناب آیة الله حاج شیخ محمد حسین کمپانی(رضوان الله)
فدایت شووم...
در باب اعراض از جهد و جد و سمیات و عزم وصول به واقعیات که مرقوم شده و ازاین مفلس استعلام مقدمه موصوله فرموده اید.
بی رسمیت، بنده حقیقت آنچه که برای سیرایت عوالم یاد گرفته و بعضی نتایجش را مفصلاً درخدمت شریف ابتدا خود صحبت کرده ام و از کثرت شوق آنکه با رفقا در همه عوالم همرنگ شوم.
آنچه از لوازم این سیر می دانستم بی مضایغه عرضه داشتم حالا هم اجمال آن را به طریقه ای که یاد گرفته ام مجدداً اظهار می کنم:
طریق مطلوب را برای راه معرفت نفس گفتند: چون نفس انسانی تا از عالم مثال خود نگذشته به عالم عقل نخواهید رسید و تا به عالم عقلی نرسیده حقیقت معرفت حاصل نبوده و به مطلوب نخواهد رسید لذا به جهت اتمام این مقصود مرحوم مغفور(ره) می فرمودند که:
باید انسان یک مقدار زیاده بر معمول تقلیل غذا و استراحت بکند تا جنبه حیوانیت کمتر و روحانیت قوت بگیرد و میزان آنرا مهم چنین فرمود:
که انسان اولاً روز و شب زیاده از دو مرتبه غذا نخورد حتی تنقل مابین الغذائین نکند.
ثانیاً هر وقت غذا می خورد باید مثلاً یک ساعت بعد از گرسنگی بخورد و آن قدر بخورد که تمام سیر نشود(این درکم غذا)
و اما کیفش، باید غیر از آداب معروفه، گوشت زیاد نخورد به این معنی که شب و روز هر دو نخورد و در هرهفته دو سه دفعه هر دو را یعنی هم روز و هم شب را ترک کند و یکی هم اگر بتواند للتکلیف نخورد و لامحالة آجیل خور نباشد اگر احیاناً وقتی نفسش زیاد مطالبه آجیل کرد استخاره کند و اگر بتواند روزه های 3 روز هر ماه را ترک نکند.
و اما تقلیل خواب می فرمودند: شبانه روز 6 ساعت بخوابد و البته در حفظ لسان مجانبت اهل غفلت اهتمام زیاد نماید. اینها در تقلیل حیوانیت کفایت می کند.
و اما تقویت روحانیت: اولاً باید دائماً هم و حزن قلبی به جهت عدم وصول به مطلوب داشته باشد.
ثانیاً تا می تواند ذکر و فکر را ترک نکند که این دو جناح سیر آسمان معرفت است.
در ذکر، عمده سفارش اذکار صبح و شام، اهّم آنکه در اخبار وارد شده و اهّم تعقیبات صلوات و عمده تر ذکر وقت خواب که در اخبار ماثور است لاسیما متهراً در حال ذکر به خواب رود.
و شب خیزی می فرمودند: زمستان ها 3 ساعت، تابستان ها یک ساعت و نیم می فرمودند که در سجده ذکر یونسیه یعنی در مداومت آن شبانه روزی ترک نشود هر چه زیادتر توانست کردن اثرش زیادتر.
اقل اقل آن 400 مرتبه است. خیلی اثرها دیدم.
یکی هم قرآن خوانده می شود به قصد هدیه به حضرت رسول(عج) خوانده شود.
و اما فکر برای مبتدی فرمودند: در مرگ فکر کن تا آن وقتی که از حالش می فهمیدند که از مداومت این مراتب گیج شده فی الجمله استعدادی پیدا کرده، آن وقت به عالم خیالش ملتفت می کردند یا آنکه خود ملتفت می شد چند روزی همه روز و شب فکر در این میکند که بفهمد هر چه خیال می کند خودش است و از خودش خارج نیست اگر این را ملکه می کرد خودش را در عالم مثال می دید یعنی حقیقت عالم مثالش را می فهمید و این عالم را ملکه می کرد.
آن وقت می فرمودند که باید کر را تغییر داد و همه صورت ها و موهومات را محو کرد و فکر درعدم کرد و اگر انسان این را ملکه نمایدلابد تجلی سلطان معرفت خواهد شد.
یعنی تجلی حقیقت خود را به نورانیت و بی صورت و حد با کمال بها فائز آید و اگر در حال جذبه ببیند بهتر است بعد از آنکه راه ترقی عوالم عالیه را پیدا کرد هر قدر سیر بکند اثرش را حاضر خواهد یافت. حد تکمیل یک عالم مثال که بعد از آن وقت محو صورت است، آن است که یا باید خود به خود ملتفت شده و عیناً حقیقت مطلب را ببیند یا آن قدر فکر بکند که از علمیت گذشته عیان شود آن وقت، وقت محو موهومات کرده در عدم فکر بکند تا اینکه از طرف حقیقت خودش تجلی بکند.
قطعه ای از نامه مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی
به مرحوم حاج محمد حسین کمپانی
http://al-shia.com/html/far/books/akhlaqh/anche_p/fehrest.htm#link0