متن کامل کتاب نماز عارفانه -  نویسنده : میرزا جواد ملکى تبریزى

ترجمه ، تلخیص و نگارش : جواد محدثى

مولف بزرگوار کتاب ، میرزا جواد آقا ملکى تبریزى ، بیش از 120 سال در خانواده اى معروف و محترم در تبریز به دنیا آمد، در جوانى مقدمات علوم اسلامى را در همان شهر فرا گرفت . روح عطشناکش ‍ او را به نجف کشاند و به جوار قبر مولایش حضرت امیر علیه السلام هجرت کرد تا در حوزه علمیه نجف اشرف و از محضر پر فیض ‍ استادان برجسته آن ، سیراب شود. در فقه و اصول ، از محضر شیخ انصارى و در علوم عقلى و فلسفى از مکتب ملا هادى سبزوارى و در علوم اخلاق و تذهیب از محضر سید على تسترى بهره ها گرفت . بزرگ ترین استاد وى ، عارف والا قدر و فقیه ربانى و معلم بزرگ اخلاق و عرفان ، آخوند ملا حسینقلى همدانى بود که به نقلى چهارده سال از محضر او استفاده کرده و از فرصتهاى ملکوتى و نابى بود که براى او پیش آمده بود. پس از آن که در نجف به درجه اجتهاد رسید، در سال 1321 قمرى به ایران آمد و براى خدمت به هموطنان خویش به تبریز رفت و در سال هاى اقامت در آن شهر به تدریس ‍ اخلاق و تربیت انسان هاى وارسته همت گماشت و در سالهاى پر آشوب مشروطیت که اوضاع تبریز آشفته بود، مخفیانه به تهران آمد و مدتى در جوار حضرت عبدالعظیم در شهر رى ماند. سپس در سال 1329 قمرى به قم مهاجرت کرد و آن جا را به عنوان وطن دوم خویش برگزید و تا آخر عمر در آن شهر ماند. شهر قم براى این عالم وارسته و عارف شیداى حق ، پایگاهى بود براى گسترش معنویات و روحیات عرفانى بود. گاهى در مسجد بالا سر و گاهى در مدرسه فیضیه نماز جماعت مى خواند و با درسهایى اخلاق و ناله هاى جانسوزش در عبادت و نماز شب خاطرات فراموش نشدنى را از حالات عارفان واصل در حافظه تاریخ و یاد شاگردانش به جاى گذاشته است .او اهل مکاشفه بود و به حقایقى از جهان غیب و از غیب جهان دست یافته بود. راه رسم سلوک و آداب پیمودن راه معنا و وادى عرفان را از اهلش آموخته بود و دم مسیحایى و نفس تاثیر گذار او در تربیت و ساختن و بالنده نمودن روح هاى مستعد و جانهاى حق جو شگفت انگیز بود. این نکته از دستور العمل اخلاقى که به مرحوم آیت الله غروى اصفهانى نوشته مشهود است .

متن آنرا در هزار یک کلمه آیت الله حسن زاده ، ج 3، کلمه 301 مطالعه کنید .

 مرحوم میرزا محمود ملکى تبریزى ، بیش از اندازه ، مراقب تقوا و پرهیزگارى بود و لحظه اى از یاد خدا بیرون نمى رفت در قنوت نافله هایش این شعر را بسیار مى خواند:

ما را ز جام باده هستى خراب کن

زان پیش تر که عالم فانى شود خراب

یکى از علما که محضر او را درک کرده بود، در باره او و شیدایى و شیفتگى اش نسبت به خداوند گفته است : شب که مى شد دیوانه مى شد و در صحن خانه دیوانه وار قدم مى زد و مترنم بود که :

گر بشکافند سرا پاى من

جز تو نیابند در اعضاى من

عمر پر برکت داشت و آثار مختلفى نگاشت که مشهورترین آنها در قلمرو مباحث معنوى و عرفانى است ، مانند رساله لقاءالله ، المراقبات و اسرار الصلوه . کتاب اخیر که خلاصه اى از آن پیش روى شماست محصول ایام اقامتش در قم است و تالیف آن به سال 1338 قمرى 85 سال پیش برمى گردد. اما کتابى که در دست دارید:
کتاب نفیس اسرارالصلوه که متن عربى آن 318 صفحه دارد، آکنده از گوهرهاى حکمت و ادب و عرفان است . گرچه از این کتاب ، قبلا ترجمه اى کامل چاپ نشده است ، ولى به دلیل اهمیت کتاب از یک سو. حجم زیاد آن : از سوى دیگر و ضرورت تخلیص کتاب هاى ارزشمند و مفصل براى استفاده بیش تر جوانان عزیز، اقدام به ترجمه خلاصه از این کتاب شد. از این رو با استفاده از متن اصلى کتاب ، فشرده مباحث آن ترجمه شد تا شما عزیزان از نکات سودمند آن بهره مند شوید. امیدواریم به برکت این کتاب و تاثیر روح والا مولف وارسته و سالک عاشق گامى بیش تر در مسیر کسى ملکات اخلاقى و آراستن خود به زینت صدیقان و پاکان برداریم .
قم ، جواد محدثى ، مرداد 1377

http://www.ghadeer.org/akhlagh/namaz_arefan/FEHREST.HTM