چرا صلوات؟
چرا صلوات این قدراهمیت دارد؟
چرا خداوند و ملایکه، بر محمد و آلش درود می فرستند؟
چرا برخی از فقهاء اسلامی پس از شنیدن نام پیامبر اکرم (صلوات‌الله‌علیه‌و‌آله) تلاوت صلوات را واجب تلقی فرموده اند؟ چرا قبل و بعد هر جمله و یا بند بند برخی از دعاها و به ویژه برخی از دعاهای صحیفه سجادیه با ذکر صلواتی همراه شده است؟
با این که دعاهای ماه شعبان، از جمله مناجات شعبانیه ودعاهای صلوات بر اهل بیت (علیهم السلام) از طریق خود حضرات معصومین (علیهم السلام) ارایه شده، چراباز خود ایشان، برخود صلواتی هدیه می کند؟ و مگر امامان ما خود از اهلبیت (علیهم السلام) نبوده اند؟ چون جواب اخیر مثبت است، پس چرا خودشان بر خود درود و صلوات می فرستاده و از این تکرار چه منظوری داشته اند؟
چرا دعا تحت حجاب است و صلوات آن را از حجاب در می آورد؟
پاسخ: به لطف خداوند متعال آن همه سؤال را به چند پاسخ که گویای اهمیت این ذکر شریف است جواب خواهیم داد: 1.بازگشت این صلوات‌ها به خود انسان‌هاست. زیرادرحالی ما برای پیامبر (صلوات الله علیه) و خاندانش طلب رحمت می‌کنیم که ظرف وجودی ایشان لبریز از رحمت الاهی است و نیازی به آن ندارند؛ اما این رحمت به کسانی که تحت ولایت آن‌ها هستند سرازیر می‌شود، تصورکنید شخصی استکان یا لیوانی را پر از آب کرده است و مااگر مرتب از او بخواهیم بر روی آن آب، آبی بریزد، قطعاً آب آن سرازیر شده ودر ظرفی که زیر آن استکان یا لیوان وجود دارد می ریزد و موجوداتی که در آن ظرف یا اطراف آن هستند بهره می‌گیرند. بنابراین، هر کس صلوات می‌فرستد به دلیل سرازیر شدن رحمت الاهی از ظرفیت وجودی پیامبر و اهلبیت (علیهم السلام)، برکت این صلوات به خود او و دیگران می‌رسد و به همین سبب در دعاها می‌خوانیم: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمّد وَ آل مُحَمد، صَلوهً تَغْفِرُ بِهَا ذُنُوبَنا، وَ تُصْلحُ بهِا عُیُوبَنَا، وَ تکشفُ بهِا هُمُومَنَا، وَ تقضی بهِا حوایجَنَا للدنیا و الآخره.»1خداوندا، بر محمد و آل محمد رحمت فرست. رحمتی که به واسطة آن گناهان ما را آمرزیده و عیوب ما را پوشیده بداری، و غم دل ما را بزدایی، و حوایج دنیا و آخرتمان را برآورده سازی! 2.انسان وقتی می‌خواهد از یک شخص بزرگ و با عظمت چیزی درخواست کند ولی در خود چنین لیاقتی نمی‌بیند بنابر اصول روانشناسی لازم است اول توجه آن شخص بزرگ را به مطلوبش جلب کرده، سپس خواسته خود را مطرح نماید، به عنوان مثال ابتدا به فرزند و یا دوست صمیمی او اظهار ارادت و علاقه کرده و کم‌کم زمینه ی اظهاردرخواست خود را فراهم می نماید. 3.حضرت استاد علامه آیت الله مصباح می فرمودند: مجتهد حکیم، مرحوم آقای حاج میرزا علی حصّه‌ای اصفهانی (ره) یکی از وعاظ معروف بود. او مردی فقیه، وارسته و استاد فلسفه بود. ایشان کتاب اسفار را تدریس می کرد ومن کمتر از 20 سال داشتم که گاهی در تهران، مسجد حاج سید عزیز‌الله پای منبر ایشان می‌رفتم. یک روز در حد فاصل بین مسجد حاج عزیز الله و مسجد جامع، خداوند توفیق عنایت کرد تا همین سؤال را از ایشان بپرسم که اهلبیت (علیهم‌السلام) چه نیازی به طلب رحمت ما دارند، با این که خودشان از هر نوع رحمتی برخوردارند، ایشان متوجه من که جوانی نو رسته بودم شد برای ایشان روشن بود که پایه ی علمی زیادی ندارم، بنابر این، ابتدا مرا تشویق کرد و سپس مطابق فهم من گفت: «باغبانی برای ارباب خود مشغول باغبانی است و گل‌هایی می‌پروراند که بذر و آب و کود و زمین، همه و همه مال ارباب است و خود نیز ملک و مال ارباب می‌باشد، ولی وقتی گل‌ها بزرگ شده و منظره زیبا و فضایی معطر بوجود آوردند و ارباب برای دیدن آن منظره وارد باغ گردید، آن باغبان دسته‌ای از گل‌ها را چیده و با ادب به حضور او تقدیم کرده و خوش‌آمد می‌گوید و پاداش می‌گیرد. این یک نوع ادب است وگرنه خود باغبان و همه گل‌ها متعلق به ارباب هستند. پس ما نیز با صلوات، گلی را از باغ آن‌ها چیده و به خودشان اهداء می‌کنیم».2عین همین مطلب دربارة عبارت و َعَجّلْ فَرَجَهُمْ نیز صادق است که در حقیقت فرج اهل ایمان در فرج آنان است.3
منابع: 1. محمدتقی، مصباح یزدی، شکوه نجوا؛ شرحی بر مناجات شعبانیه و مناجات المریدین، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1384، ص 16 – 15. 2. فاضل مقداد، کنزالعرفان، ص 65. 3. امین الاسلام، طبرسی اعلام الوری، ص 395.
حجت الاسلام والمسلمین آقاتهرانی
http://aghatehrani.com/data.asp?Id=29
